Η ενότητα Think Tanks του Liberal σε συνεργασία με το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών «Μάρκος Δραγούμης» έχει ως στόχο να ενημερώσει τους αναγνώστες μας σχετικά με τις διεθνείς εξελίξεις στην οικονομία και την πολιτική μέσα από το πρίσμα των εγκυρότερων δεξαμενών σκέψης του ευρύτερου φιλελεύθερου χώρου.

Μέχρι στιγμής έχουμε συνάψει συνεργασίες με κορυφαία ινστιτούτα, όπως το Cato Institute, το Foundation for Economic Education και το Atlas Network.

Καθημερινά μεταφράζουμε και ανεβάζουμε ενδιαφέροντα άρθρα που έχουν δημοσιευθεί πρώτα σε έγκριτα Think Tanks του εξωτερικού.

Το σημερινό άρθρο υπογράφει ο Peter T. Leeson.

Η αναζήτηση της ποινικής δικαιοσύνης είναι γεμάτη από αβεβαιότητα. Όντως ο κατηγορούμενος διέπραξε το έγκλημα ή μήπως είναι θύμα ενοχοποιητικών περιστάσεων; Είναι όντως ένοχος, ή κρίθηκε ως ένοχος από κάποιον κατήγορο με υπερβολικό ζήλο; Μη όντας βέβαιοι για την αλήθεια, συχνά καταλήγουμε να μαντεύουμε ότι κάποιος είναι αθώος ή ένοχος, όταν μπορεί και να ισχύει το αντίθετο.

Οι μόνοι που με σιγουριά ξέρουν αν ένας κατηγορούμενος είναι ένοχος ή αθώος είναι ο ίδιος ο κατηγορούμενος και ο Θεός εν τοις ουρανοίς. Το να ρωτήσουμε τον κατηγορούμενο να μας πει την αλήθεια είναι συνήθως άσκοπο: οι αυθόρμητες ομολογίες ενοχής σπανίζουν. Αν όμως ρωτούσαμε τον Θεό; Τι θα συνέβαινε αν το κάναμε αυτό; Κι αν όντως απέδιδε;

Για περισσότερα από 400 χρόνια, ανάμεσα στον 9ο και τον πρώιμο 13ο αιώνα, αυτό ακριβώς έκαναν οι Ευρωπαίοι. Σε δύσκολες ποινικές υποθέσεις, όταν απουσίασαν συνήθεις αποδείξεις, τα νομικά συστήματα των Ευρωπαίων ζητούσαν από τον Θεό να τους πληροφορήσει ως προς την αθωότητα ή την ενοχή των κατηγορουμένων. Η μέθοδος που εφάρμοζαν ήταν η δικαστική βάσανος.
Οι θεϊκές κρίσεις

Η δικαστική βάσανος πήρε διάφορες μορφές, από τη βύθιση του κατηγορουμένου σε δεξαμενή αγιασμού, μέχρι το να υποχρεώνεται να περπατήσει ξυπόλητος πάνω σε καιόμενα άροτρα. Ανάμεσα στις πιο δημοφιλείς μορφές όμως ήταν η βάσανος του βραστού νερού και η βάσανος του καιόμενου σιδήρου. Στην πρώτη, ο κατηγορούμενος βύθιζε το χέρι του μέσα σε μια χύτρα βραστού νερού για να βγάλει απ’ αυτήν ένα δαχτυλίδι. Στη δεύτερη, έκανε κάποια βήματα κρατώντας ένα κομμάτι καυτό σίδερο. Μερικές μέρες αργότερα εξεταζόταν το χέρι του κατηγορούμενου: αν ήταν καμένο, ήταν ένοχος. Διαφορετικά, ήταν αθώος.

Οι δικαστικές βάσανοι διεξάγονταν και κρίνονταν από ιερείς σε εκκλησίες, στο πλαίσιο ειδικών λειτουργιών Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας λειτουργίας, ο ιερέας ζητούσε από τον Θεό να αποκαλύψει στο δικαστήριο την ενοχή ή την αθωότητα του κατηγορουμένου μέσω της βασάνου – αφήνοντας το βραστό νερό ή το καυτό σίδερο να τον κάψει αν ήταν ένοχος, ή κάνοντας ένα θαύμα που εμπόδιζε το χέρι του κατηγορουμένου να καεί αν αυτός ήταν αθώος. Η ιδέα ότι ο Θεός θα απαντούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο στην έκκληση ενός ιερά αντανακλούσε μια διαδεδομένη μεσαιωνική πίστη σύμφωνα με την οποία οι βάσανοι συνιστούσαν iudicium Dei “κρίση του Θεού”.
Το να βάζει κανείς τον Θεό να κρίνει την ενοχή ή την αθωότητα κατηγορουμένων για ποινικά αδικήματα είναι ένα πολύ καλό κόλπο, αν το καταφέρει κανείς. Αλλά πώς μπορούσαν να το πετύχουν αυτό τα δικαστήρια της μεσαιωνικής Ευρώπης;

Απ’ ό,τι φαίνεται, αρκετά εύκολα. Ας υποθέσουμε ότι είστε κάποιος Ευρωπαίος τον Μεσαίωνα και κατηγορείστε ότι κλέψατε τη γάτα του γείτονά σας. Το δικαστήριο πιστεύει ότι μπορεί να έχετε διαπράξει την κλοπή, αλλά δεν είναι σίγουρο, έτσι σας διατάσσει να υποστείτε τη βάσανο του βραστού νερού. Όπως και οι υπόλοιποι μεσαιωνικοί Ευρωπαίοι, πιστεύετε στο iudicium Dei – στο ότι ένας ιερέας, μέσω της κατάλληλης τελετουργίας, μπορεί να ζητήσει από τον Θεό να αποκαλύψει την αλήθεια επιτελώντας ένα θαύμα που θα εμποδίσει το νερό το να σας κάψει αν είστε αθώος, ή αφήνοντάς σας να καείτε αν είστε ένοχος.

Αν υποστείτε τη βάσανο και ο Θεός πει ότι είστε ένοχος, τότε θα πρέπει να καταβάλετε ένα σημαντικό πρόστιμο. Αν πει ότι είστε αθώος, τότε απαλλάσσεστε από το πρόστιμο και δεν πληρώνετε τίποτε. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποφύγετε να υποστείτε τη βάσανο αν ομολογήσετε ότι κλέψατε τη γάτα, οπότε και θα πληρώσετε το πρόστιμο, κάπως μειωμένο βέβαια λόγω του ότι ομολογήσατε την ενοχή σας.

Τι θα κάνετε;

Διαβάστε περισσότερα στο liberal.gr